گودبرداری و سازه های نگهبان (ویژه آزمون های نظام مهندسی)

گودبرداری و سازه‌های نگهبان، از جمله مباحث بسیار مهم در محاسبات مهندسی عمران، و نیز نظارت و اجرای ساختمان‌ها در مهندسی عمران و معماری است که اهمیت بسیار زیادی در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی و ساختمانی دارد. عدم آموزش این درس در مقاطع مختلف دانشگاهی رشته‌های مهندسی عمران و معماری، و نیز نبود کتاب‌های کاربردی کافی، از جمله مشکلات مهندسان در فراگیری و آشنایی با این مبحث است.
نگارنده، با توجه به سابقه بسیار طولانی تدریس دانشگاهی و نیز سال‌ها تدریس مستمر در دوره‌های آموزشی وزارت خانه‌های مختلف، و نیز سازمان‌های نظام مهندسی در سراسر کشور، ویژه آموزش مهندسان، و نیز سابقه طراحی و نظارت و اجرا در این زمینه، همواره دغدغه تألیف منابعی در این زمینه، که از غنا و اعتبار علمی برخوردار بوده و در عین حفظ سطح مطلوب علمی، از سادگی و ساده فهمی لازم برخوردار باشد، را داشته است.
اولین گام نگارنده در این زمینه، تألیف کتاب «اصول و مبانی گودبرداری و سازه‌های نگهبان» بود که در سال ۱۳۸۵ از سوی دفتر امور مقررات ملی ساختمان وزارت راه، مسکن و شهرسازی منتشر گردید، و از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ با تیراژ بسیار زیاد، بارها به چاپ رسید، و در گستره وسیع کشور به عنوان مرجع اصلی آموزشی دوره‌های آموزش‌های مهندسان و سایر دست اندرکاران صنعت ساختمان شمرده می‌شد.
با توجه به برگزاری کلاس‌های متعددی که از حدود ۱۶ سال پیش تا کنون در این زمینه، در قالب دوره‌های آموزش حین خدمت مهندسان شاغل در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذی ربط، و نیز برگزاری بسیار وسیع دوره‌های الزامی ارتقاء پایه مهندسان در سال‌های اخیر، زمینه ترویج این درس در سطح جامعه فنی و مهندسی کشور به خوبی فراهم گردیده است. بر این اساس، تألیف کتاب‌های جدیدتر و متنوع‌تر و همه جانبه‌تر در زمینه گودبرداری و سازه‌های نگهبان و ابعاد مختلف آن امری بسیار ضروری به شمار می‌آید.
کتاب حاضر، اگر چه یک کتاب آموزشی علمی و حرفه‌ای در این زمینه است، ولی مخاطب اصلی کتاب، آن گروه از مهندسان عمران و معماری است که می‌خواهند در آزمون‌های ورود به حرفه برای اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی شرکت کرده و در آن موفقیت کسب کنند. لذا هدف اصلی کتاب گودبرداری و سازه‌های نگهبان آن است که آنان با مطالعه آن بتوانند بر موضوع تسلط یافته و امکان موفقیت آنان در این آزمون، هر چه بیشتر فراهم آید. کتاب به گونه ای نوشته شده است که تمامی مبانی و مباحث پایه و مرتبط در این زمینه را پوشش می‌دهد.
همچنین، سعی شده است که تا حد امکان، خواننده برای مطالعه آن نیازی به مراجعه به کتب و منابع دیگری نداشته باشد. از سوی دیگر، تلاش بسیار زیادی شده است که خوانندگان، با پایه علمی متعارف، بتوانند کتاب را به صورت خودآموز و بدون نیاز به شرکت در کلاس‌های آموزشی در این زمینه مورد استفاده قرار دهند. همچنین سعی عمده بر این بوده است که مطالب به صورت مفهومی و همراه با درک و قضاوت مهندسی بیان شود.
تأکید بر مقررات ملی ساختمان نیز یکی دیگر از ویژگی‌های اصلی کتاب گودبرداری و سازه‌های نگهبان است که با همان هدف موفقیت خوانندگان در آزمون مزبور اتخاذ شده است. استفاده از عکس‌ها و تصاویر متنوع در این زمینه نیز براساس همین هدف، و به منظور کمک به یادگیری راحت‌تر و عمیق‌تر خواننده می‌باشد. با توجه به سابقه بسیار طولانی مؤلف در امر تدریس در دانشگاه و نیز در کلاس‌های مختلف آموزش‌های مهندسان و ارتقای پایه پروانه اشتغال، مؤلف سعی کرده است به منظور تقویت هرچه بیشتر جایگاه آموزشی کتاب، هر جا احتمال داده است که خواننده، مفهوم برخی از واژگان را به گونه‌ای دقیق و عمیق درک نکند، معنای آن واژه را به خوبی شرح دهد.
یادآوری می‌گردد که برخی از روش‌های اجرای سازه‌های نگهبان، و نیز تعمیم و توسعه برخی دیگر از این روش‌ها توسط مؤلف تدوین و ابداع و پیشنهاد شده است، که به این امر در متن کتاب، در جای خود، اشاره شده است. برخی از واژگان تخصصی در این زمینه وجود دارند که یا معادل آنها در زبان فارسی وجود نداشته است، و یا از نظر مؤلف دارای اشکال بوده‌اند. لذا مؤلف، واژگان مناسبی را برای آن ها انتخاب کرده و توضیحات لازم در مورد آن ها را در متن کتاب، در جای خود، ارائه کرده است.
در انتهای کتاب نیز، به منظور آشنایی هرچه بیشتر خوانندگان با سؤالات آزمون‌ها، تعدادی سوال تستی تالیفی، و نیز سؤال های تستی آزمون‌های گذشته، همراه با جواب تشریحی تمامی آنها ارائه شده است. استقبال وسیع جامعه مهندسی از کتاب، موجب آن شد که از پاییز ۱۳۹۳ تا تابستان ۱۳۹۴، انتشار کتاب به چاپ دوازدهم برسد. با اتمام چاپ دوازدهم ویرایش اول کتاب و دریافت اظهارنظرهای مختلف در مورد آن از سوی خوانندگان محترم کتاب، و نیز بررسی مجدد کتاب توسط مؤلف، ضرورت تألیف ویرایش دوم کتاب احساس گردید.
در ویرایش دوم کتاب، برخی تغییرات و اصلاحات برای ارتقای کیفیت و محتوای آن و نیز درک هرچه بهتر مفاهیم و مطالب آن صورت پذیرفته است. همچنین، بخش‌های مهم تر مطالب کتاب از نظر آزمون‌های ورود به حرفه نظام مهندسی، به منظور مطالعه دقیق‌تر و عمیق‌تر آنها توسط داوطلبان شرکت در این آزمون‌ها، به صورتی متفاوت از سایر بخش‌های کتاب، مشخص گردیده است. همچنین، تعداد دیگری تست‌های تألیفی و پاسخ آن ها، و نیز آخرین سؤالات آزمون‌های ورود به حرفه نظام مهندسی تا تابستان ۱۳۹۴ و پاسخ آن ها، به ویرایش دوم کتاب گودبرداری و سازه‌های نگهبان افزوده شده است.
با توجه به گستردگی بسیار زیاد ابعاد موضوع گودبرداری و سازه‌های نگهبان، و نیاز مبرم جامعه مهندسی کشور به فراگیری هر چه گسترده‌تر این موضوع، به خوانندگان محترم کتاب گودبرداری و سازه‌های نگهبان توصیه می‌شود که برای تکمیل و گسترش کمی و کیفی اطلاعات خود در این زمینه، پس از مطالعه کتاب حاضر که با هدف آمادگی برای آزمون‌های نظام مهندسی نگاشته شده است،